با توسعه کار پرورش طیور، مسئله حفاظت از سلامت آنها اهمیت بسیار بیشتری پیدا کرده است. در گذشته که نگهداری از مرغها معمولا در مقیاس کوچک و خانگی انجام میشد، نیاز چندانی به واکسیناسیون آنها وجود نداشت. اما در حال حاضر که این کار در مقیاس بزرگ و به صورت صنعتی انجام میشود، باید واکسیناسیون مرغها را جدی گرفت. چون بروز بیماری در میان مرغها تلفات بسیار سنگینی را به تولیدکننده تحمیل میکند. در ادامه در خصوص واکسن های مورد نیاز مرغ ، زمان و نحوه تزریق آنها بیشتر بحث میکنیم.
حتما بخوانید: آنچه درباره ویتامین های مورد نیاز مرغ باید بدانید
آیا واکسن های مورد نیاز مرغ ها در همه نقاط کشور یکسان است؟
پاسخ به این سوال منفی است. بسته به نوع آب و هوا و اقلیمی که در آن کار پرورش مرغ انجام میشود، دستورالعملهای متفاوتی برای تزریق واکسن به مرغها وجود دارد. لذا نمیتوان به دنبال یک نسخه ثابت برای تمام مرغداریها گشت. مرجع اصلی تعیینکننده واکسن های مورد نیاز مرغ در هر منطقه، اداره دامپزشکی آن است. بنابراین باید با استعلام از این نهاد، نوع واکسن های مورد نیاز را تعیین نمود.
روشهای واکسیناسیون مرغها
به طور کلی باید توجه داشته باشید که کار واکسیناسیون مرغها به سه روش انجام میشود. هر کدام از این روشها دارای کاربردهای خاص خود هستند و در مواقع لزوم از آنها استفاده میشود.
واکسن آشامیدنی یا خوراکی
سادهترین راه برای تزریق واکسن به مرغها استفاده از روش آشامیدنی است. واکسیناسیون آشامیدنی یا خوراکی هزینه تمام شده بسیار کمتری در مقایسه با سایر روشها دارد. در ابتدا باید دسترسی مرغها را بسته به شرایط آب و هوایی بین یک الی سه ساعت به آب آشامیدنی ممنوع کرد. از نظر زمانی ساعات اولیه صبح بهترین زمان برای این روش واکسیناسیون است.
باید کلر موجود در آب را از بین برد؛ چون این کلر میتواند اثر هر گونه واکسنی را از بین ببرد. برای این منظور از قرص جوشان استفاده میشود. این قرص علاوه برا خنثی کردن کلر، PH آب را نیز تنظیم میکند. در نتیجه آب خاصیت اسیدی یا قلیایی نخواهد داشت. معمولا به ازای هر 100 لیتر آب یک عدد از این قرصها استفاده میشود.
ظرفی که برای ریختن آب در آن استفاده میشود، باید ترجیحا پلاستیکی باشد تا املاح موجود در ظرف وارد آب نشود. نکته مهم در اضافه کردن واکسن خوراکی به آب آن است که باید درب ظرف حاوی واکسن را داخل آب باز کنید تا در معرض هوا قرار نگیرد. بسته به سن مرغها میزان آبی که به ازای 1000 دوز واکسن باید استفاده شود، در جدول زیر قابل مشاهده است.
سن مرغها (تعداد هفته) | میزان آب (لیتر) |
3 | 18 |
4 | 27 |
5 | 36 |
6 | 41 |
8 | 45 |
10 | 50 |
12 | 54 |
14 | 63 |
نکته مهم بعدی این است که پس از آماده سازی محلول واکسن با آب، باید آن را بین مدت زمان 1.5 تا 3 ساعت در اختیار مرغها قرار داد.
واکسن تزریقی | واکسن های مورد نیاز مرغ
به کمک روش تزریقی هم میتوان واکسن های مورد نیاز مرغ را تأمین نمود. برای کنترل میزان دوز واکسن تزریقی به مرغها از سرنگهای خودکار استفاده میشود. لازم نیست که پس از هر بار تزریق سر سوزنها عوض شود. معمولا پس از هر 200 بار تزریق، یکبار سوزن آمپول را عوض میکنند.
تزریق واکسن نیز هم به صورت زیرجلدی و هم به صورت عضلانی انجام میشود. توجه داشته باشید که ظرف تزریق واکسن باید حدود شش ساعت قبل از تزریق از یخچال خارج شود. همچنین در هنگام تزریق باید دمای محلول واکسن بین 35 تا 38 درجه سلسیوس باشد.
واکسن قطره چشمی و اسپری
این دو روش واکسیناسیون از درصد اثرگذاری بسیار زیادی در جلوگیری از بروز بیماریها در میان مرغها دارد. روش اسپری برای بیماری برونشیت بسیار تجویز میشود. در روش اسپری که عمدتا برای جوجههای یک روزه استفاده میشود، جوجهها در داخل محفظهای قرار میگیرند و اسپری از فاصله 20 تا 30 سانتیمتری بالای سر جوجههای انجام میشود همچنین جوجهها باید حدود یک ربع در جعبه باقی بمانند. در این روش معمولا به ازای هر 1000 دوز واکسن، از 500 سیسی آب مقطر استفاده میشود.
روش قطره چشمی نیز برای تأمین واکسن های مورد نیاز مرغ بسیار موثر است. اما این روش زمانبر بوده و معمولا در مواقع خاص استفاده میشود. در روش قطره چشمی نیز هر 1000 دوز واکسن را در 25 سیسی آب مقطر حل میکنند و به کمک قطرهچکان داخل چشم هر مرغ میریزند. باید چند لحظه صبر کنید تا قطره به صورت کامل جذب چشم مرغ شود.
حتما بخوانید: آموزش پرورش مرغ روی زمین یا بستر | استفاده از قفس
جدول واکسن های مورد نیاز مرغ
همان طور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، یک دستورالعمل ثابت برای تزریق واکسن به مرغها وجود ندارد. اما برخی از واکسنها هستند که معمولا به صورت عمومی باید استفاده شوند. در جدول زیر میتوانید نام واکسنها، نوع و زمان تزریق آنها را مشاهده نمایید.
سن مرغ | واکسن | نوع واکسیناسیون |
1 روزه | مارکز | تزریقی زیرجلدی |
1 هفتگی | برونشیت | چشمی یا آشامیدنی |
2 هفتگی | گامبورو | چشمی یا آشامیدنی |
2 تا 3 هفتگی | برونشیت | چشمی یا آشامیدنی |
2 تا 3 هفتگی | نیوکاسل | چشمی یا آشامیدنی |
3 هفتگی | لاسوتا | چشمی یا آشامیدنی |
6 هفتگی | نیوکاسل روغنی | چشمی یا آشامیدنی |
48 روزه | دوگانه نیوکاسل- آنفولانزا | چشمی یا آشامیدنی |
10 هفتگی | لارنکوتراک | چشمی |
10 هفتگی | آبله | تزریقی زیر بال مرغ |
120 روزه | سهگانه فرانسوی طیور حاوی EDS | تزریقی |
16 هفتگی | آنسفالومیلیت | تزریقی زیر بال مرغ همراه با آب |
یک نکته مهم در خصوص واکسن های مورد نیاز مرغ این است که در فاصله 24 ساعت قبل و بعد از واکسیناسیون، باید در آب آشامیدنی مرغها از مولتیویتامین استفاده کرد. در خصوص زمان واکسیناسیون باید در نظر داشته باشید که در صورت شیوع یک نوع بیماری خاص، در بین مرغهای یک منطقه باید با نظر پزشک متخصص کار واکسیناسیون آن بیماری را انجام دهید.
حتما بخوانید: آموزش جوجه کشی مرغ با دستگاه
به طور کلی باید در نظر داشته باشید که عملیات تأمین واکسن مورد نیاز مرغ در زمره یکی از مهمترین اقدامات در طول دوره پرورش مرغ است. هر مرغداری باید با اصول و نحوه انجام این کار به خوبی آشنا باشد و دورههای آموزشی لازم برای این کار را سپری کند. واکسیناسیون جلوی تلفات مرغها را میگیرد و تضمینکننده سلامت مرغهای تولیدی شما است.
شما برای ما از واکسن های مورد نیاز مرغ بنویسید
در این مطلب از وب سایت قفس بلدرچین سعی کردیم تا چند مورد از واکسن های مورد نیاز مرغ را به شما معرفی کنیم. شما می توانید در انتهای این مطلب و در بخش نظرات، دیدگاه های خود را با ما به اشتراک بگذارید. همچنین اگر دیگر خواص تخم مرغ را می شناسید برای ما بنویسید. امیدواریم از این مطلب سایت قفس بلدرچین لذت برده باشید.
22 پاسخ
سلام وقت بخیر
آیا مرغ برهما نیاز به واکسینه شدن دارد؟
با توجه به اینکه در تهران است و در جای پاکیزه نگهداری میشود.
سلام و احترام، این مورد الزامی نیست و در صورت مشاهده بیماری میتونید اقدام کنید اما اگر انجام بشه بهتره
سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام میخام برای ۱۰۰۰عدد مرغ میخام حرمتی نباش باید واکسیناسیون شن
سلام و احترام، متاسفانه متوجه منظور شما نشدیم. ممنون میشم واضح تر سوال خودتون رو مطرح کنید؟
سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام احترامات تقدیم است
خواستم یک فارم جور کنم در افغانستان البته جای شان سرد سیل است اگر وقت داشته باشین کمی از شمامعلومات و مشوره میخواهم سپاس
سلام و احترام، جهت مشاوره میتوانید با شماره ۰۹۱۲۰۲۱۲۴۶۹ از طریق تماس، واتساپ یا تلگرام افدام نمایید.
سوالی بود در خدمتتون هستیم
سلام وقت بخیر
آیا تزریق واکسن آنفولانزا برای مرغ هشت نه ماهه که گاهی در طول روز تک عطسه داره ضرر داره؟
سلام باید با نظر دامپزشک صورت بگیره
سلام من تعدادی جوجه دارم که زیر مرغ باز شدن۳هفتهیگی هستند حالا راه میرن میفتن وبالهش هم افتاده است لطفا رهنمای کنید
سلام
وقت بخیر
یه جوجه بیست روزه دارم
مدتی برنج ریز شده و بلغور گندم بهش میدادم و آب ودونش میکردم ولی الان زیاد غذا نمیخوره و … باید چیکار کنم؟
با تشکز
از غذای مخصوص استفاده کنید
ببینید بیماری داره یا نه و شرایطی مثل دما و رطوبت رو چک بفرمایید
میخواستم بدونم برای سنگین شدن وزن جوجه های گوشتی در مرغداری ها ازچه واکسنی استفاده میشه ممنون
برای پاسخ کامل به متخصصین در این باره مراجعه کنید
با توجه به سن و وزن جوجه واکسن متفاوت خواهد بود
سلام برای جوجه یک هفته ای سه ماهه و یک ساله چه واکسنی پیشنهاد می کنید محل زنگشونم گیلان رشت هستش اگه جواب بدید ممنون میشم
چه جوجه ای ؟ هدفتون از زدن واکسن چی هستش؟
سلام یه سوال داشتم برای جوجه یک هفته ای و سه ماهه و یک ساله چه واکسنی پیشنهاد می کنید
سلام. ۱۵ عدد مرغ و خروس اصیل دارم ، در مناطق جنوب بلوچستان، چابهار هستم ، مرغ و خروس ها سالم هستند ، میخواهیم برای پیشگیری از بیماری در فصل زمستان و تابستان چه واکسن استفاده کنم .ممنون
سلام واکسن با تشخیص دامپزشک باید تزریق شود و تزریق بدون اطلاعات کافی به هیچ وجه توصیه نمیشود.
سلام من پرورش انجام نمیدهم ولی عشقی خیلی عاشق جوجه های مرغ هستم الان دوتا دارم یک ماهشونه و سالم هستن آیا اگر تعداد کم باشه هم نیاز به واکسن هست بعد برای زمستان و جلوگیری از سرماخوردگیشون باید چیکار کنم لطفاً راهنماییم کنید ممنون
سلام بله ربطی به تعداد کم و بالا ندارد برای پیشگیری باید واکسیناسیون شوند ، اگر پرنده سالم و سرحال است نیازی به واکسن ندارد
با احترام.
سلام
لطفا در مورد واکسن مارکز(ردیف اول جدول) توضیح دهید. هیچ کجا نتوانستم در مورد آن مطلبی پیدا کنم.
با تشکر پویان
سلام اشتباه تایپی دارید دوست عزیز اگر منظورتان مارک است توضیحاتی در مورداین نوع بیماری میدهم
وقوع طبیعی بیماری مارک در بلدرچین اولین بار توسط وایت در اسل ۱۹۶۳ گزارش گردید. گزارشهای بعدی نشان داد که بلدرچینها وقتی در تماس نزدیک با پرندگان تفریحی و شکاری پرورش داده می شوند به بیماری حساس بوده و به طور تجربی نیز به MDV آلوده می شوند . با وجود آنکه بیماری مارک معمولا در جوجه های جوان اتفاق می افتد اما در بلدرچین این بیماری در پرندگان نسبتا مسن گزارش شده است.
نشانه های بیماری مارک در بلدرچین ها
پرنده معمولا نشانه های بالینی بیماری را بعد از بلوغ جنسی نشان می دهد. در عفونتهای طبیعی، بلدرچین ها ممکن است به طور ناگهانی تلف شوند و یا نشانه های بالینی ای از قبیل کز کردگی و بی اشتهائی را نشان دهند. معمول ترین یافته ماکروسکوپی بزرگ شدگی کبد به همراه نقاط کوچک پراکنده به رنگ زرد بر روی آن وطحال بزرگ شده (گاهی اوقات تا ۸ برابر اندازه طبیعی) می باشد . روده ها اغلب ضخیم شده و گاهی در سایر ارگانها نیز تومور دیده می شود. ضایعات هیستوپاتولوژیک غالبا در کبد، طحال و اعصاب محیطی مشاهده می گردد. این ضایعات با مشاهده حضور سلولهای لنفوئیدی همراه با پلاسمای پراکنده در بافت مشخص می گردند. همچنین اشکال میتوزی به ندرت دیده می شود.
با احترام.